Turkish4D

Мечтаешь о Турбо-Стартере?
Готов выучить язык за 40 уроков?

СПЕЦИАЛЬНАЯ АКЦИЯ

Доступна удобная оплата по 2 урока.
Учи в своём ритме.
Заказывай уроки по мере необходимости.

Акция действует для языков:

* Кнопка покупки уроков расположена в конце 1-ого бесплатного урока

775. Konuşma Dilinde Durak Ve Ulama.

Как, кстати, поживает Sözcükler sihirdir?
К концу сезона вы уже всё должны доделать.
Чего именно это "всё"?
Ну, я же вам всю речь на предложения разбила. Вы должны там каждое предложение с интонацией и произношением женщины уметь повторить. Это на отработку дикторских навыков задание было. Не бросайте.

Мы не раз подробно обсуждали, где правильно ставить паузы в тексте, да?
Чтобы слушатель нас лучше понял, и чтобы мы гламурнее звучали.
Ибо гламурный текст, умный текст - это понятный текст.

У меня тут дочь младшая - презентацию готовила. Там в группу при ООН детей набирали (очередная программа какая-то, я не расспрашивала детали), и нужно было сделать презентацию от имени какой-то страны, где рассказать про их позиционирование относительно темы экологии. Моей досталась Япония. НО... Учительница - идиотка, наверное. Потому что всю презентацию надо было сделать - за 5 минут. А написанный текст - на полтора листа.

Лично я за 5 минут - успеваю только поздороваться и проговорить 10 предложений. Мне кажется, что, если впихнуть туда больше,- получится, что ты говоришь слишком быстро, и люди не поймут. Поэтому это должны быть 10 тезисов, где один вытекает из другого... И в конце вывод. И это я сказала своей дочери.
Но она - думала, что, чем больше она скажет, тем лучше. И поэтому, вместо того, чтобы выделить 10 мыслей, расставить в них паузы, выбрать нужную интонацию, для того, чтобы зрители ее наверняка правильно поняли,- она сутки тренировалась выпалить эти свои полтора листа за 5 минут... А она ж рэп читать умеет, язык быстро шевелится, значит. Опыт есть...
В результате - в программу её взяли, конечно, но все сказали, что НИ СЛОВА не поняли из её презентации. Учительница прям раздосадована была.

То есть - я была права. Надо было по-моему делать.
Сейчас будут советы турецких профессионалов о том, где правильно ставить паузы, когда читаешь текст вслух или делаешь презентацию.
Ничего нового для вас, но, раз вы всё равно в теме,- почитайте и убедитесь, делаете ли вы так, или нет. Примеры - ВСЛУХ проговаривайте, пожалуйста.

Konuşma Dilinde Durak Ve Ulama Özellikleri, Örnekleri

DURAK
Söz söylemenin doğallığı çerçevesinde soluk alma ve duraklama yapılır. Soluksuz ve duraklamasız bir konuşma monoton olduğu kadar anlaşılabilme eksikliği de doğurur. Metinlerin her bölümü, her ibare kendi içinde bir anlam bütünlüğü taşır. bu anlam bütünlüklerinin açıkça birbirinden ayrılmaları ve birbirleriyle ilişkilendirilmeleri gerekir.
Okuduğumuz metinlerde durak yerleri çeşitli noktalama işaretleriyle gösterilir. Anlam blokları “.”, “,”, “;”, “:”, “-“, “( )” gibi noktalama işaretleriyle gösterilirler. Bazı metinlerde noktalama işaretleri soluk alma ve duraklama için yeterli olabilir; ancak genellikle konuşma dili ile yazı dili arasında belirgin farklar vardır. Yazı dilindeki durakların konuşma dilinde aynen kullanılması anlaşılabilirliği zedeleyebileceği gibi pratik olarak da bu mümkün olamayabilir.
Konuşma sırasında metin akışına göre duraklar oluşturmak zorundayız. Bu duraklar;
a) Çok kısa olabilir. Yapılan sadece duraklamadır. Soluk almıyorsunuz, çok kısa duraklıyorsunuz. “Sorun var, ama çözüm de var.” cümlesinde virgül işaretinden sonra duraklama yapılması gerekir. Ama bu duraklama o kadar kısadır ki nefes almaya imkan tanımaz.
b) Biraz uzunca olabilir. Bu duraklamalarda soluma yapılmaktadır.
Örneğin:
  • “Biz kendimizi başarılı olmaya, engellerimizi aşmaya adadık. Tüm gücümüzle büyük geleceğimiz için çalışmaya devam edeceğiz.”
Burada iki cümle arasındaki durak biraz uzunca olan ve soluk alınan duraktır.
c) Soluma mümkün olduğu kadar gürültüsüz olmalıdır. Eğer nefesinizi tüketirseniz âni ve gürültülü solumak zorunda kalırsınız. Özellikle mikrofon karşısında konuştuğunuzda solumanızın tüm gürültüsü dinleyiciler tarafından algılanır. Soluma gürültüsü dinleyicilerinizi rahatsız eder, konuşmanızı sevimsizleştirir. Solumanın gürültüsüz olmasını sağlamak için gerekli her imkanı kullanarak mümkün olduğu kadar sık ve küçük hacimli solumalar yapmamız gerekir.
İki önemli terimi iyi anlamalıyız:
  • Durak: Sadece durduğumuz, soluma yapmadığımız kısa aralardır.
  • Durak ve Soluk: Hem durduğumuz hem de soluduğumuz biraz daha uzunca olan bir aradır.
Konuşma esnasında yapacağımız soluk noktalamalarına ilişkin kurallar:
1. Durak ve soluğun mutlaka gerekli olduğu durumlar:
a) Her paragraf arasında, bölüm başlarında sonlarında, bölümler arasında.
b) Tırnak içinde yazılan başkasına ait olan sözlerden önce ve sonra
Örnek:
  • “Bana geldi, —- “kendimi çalışmaya adadım.”—- dedi.
c) Herhangi bir sorudan sonra veya cevaptan sonra
Örnek:
  • Niçin daha çok çalışmayalım?—- İstersek bunu başarabileceğimizi biliyoruz.
  • Çocuk zeki miydi dersiniz?—- Evet çocuk zekiydi.—-Bunu biliyoruz.
2. Durak ve soluğun şart olmadığı ancak mümkün olduğu durumlar:
a) Çok kısa olmayan cümlelerin noktalarında:
  • İnsanlar heyecanla koşuşturuyorlardı.– Bir yardımcı arıyorlardı.
b) ve ; işaretlerinden sonra
Örnek:
  • İki tür tembellik vardır:– Bedensel tembellik ve zihinsel tembellik.
  • Orada hayvanları görüyordum;– kuşlar uçuyordu, tavşanlar zıplıyordu, çekirgeler ötüyordu.
c) İki kısa cümle “ve” ile bağlanırsa, “ve” den önce.
Örnek:
  • Bütün gücüyle direnerek ayağa kalkmaya çalıştı –ve sonunda ayağa kalkıp yürümeyi başardı.
d) Cümle başında geçen bütün yön kelimelerinden sonra “esasen, evvela, bana göre, o halde, çünkü, dolaysıyla, birinci olarak…”
  • Aslında, –ben de böyle güzel tablolar çizebilirdim.
  • O halde,– neden üzerinize düşeni yapmıyorsunuz?
3. Aşağıdaki durumlarda sadece durak noktalaması yapılmalıdır. Soluk alınmaz.
a) Cümle uzunsa özneden sonra
Örnek:
  • Okulumuz–güneşli günlerde üzerinde yürümekten zevk duyacağınız geniş bir yolun öteki ucunda bulunuyor.
b) Tekrarlanan şeylerin ilkinden önce
Örnek:
  • Yıldızların– Ay’ın, Güneş’in hep aynı mesajı verdiğini görüyorum.
c) Zıtlıkları ayırmak için
Örnek:
  • Okuduğu roman değil– hikaye kitabı.
d) Parantez veya iki virgül arasından önce ve sonra
Örnek:
  • Bana gelip, –güya üzüldüğünü hissettirerek,– özür diledi.
  • Elleriyle tanımaya çalışırken– (gözleri görmüyor)– bunun bir vazo olduğunu anladı.
4. Aşağıdaki durumlarda sadece durak noktalaması yapılması mümkündür.
  • Aynı anlamı taşıyan art arda kelimeleri birbirinden ayırmak için
  • Bir kelimeyi diğerinden ayırmakta yarar varsa
ULAMA
Diksiyonun özelliklerinden biri de “ulama“dır. Genel olarak tanımlarsak bir kelimenin sonundaki sessiz harfin ardından gelen kelimenin sesli harfle birleştirilerek seslendirilmesine ulama diyoruz.
Ulama söz akışına pürüzsüzlük ve tatlılık verir. Uygun ulama ile yapılan konuşmalarda veya seslendirmelerde ses bir nehrin akışı gibi sakin ve düzenli olarak ilerler.
Türkçe’de yer alan ulama özellikleri:
1. Sessiz harfle biten bir kelimenin son harfi sesli harfle başlayan yanındaki kelimenin ilk harfiyle birleşir.
Yazıda:
  • Ak–şam– ol–du.
  • E–lim–den– al–dı.
Konuşmada:
  • Ak–şa–mol–du.
  • E–lim-de–nal–dı.
2. Orijinal yapılarında “b,c,d,g” harfleriyle biten kelimeler vardır. Bunlar yalın kaldıklarında “p, ç, t, k”ya dönüşürler. Yazı dilinde sonlarına ek aldıklarında yumuşak konumlarına dönerler.
Örneğin Arapça orijiniyle “kitab” Türkçe’de “kitap” şeklinde yazılır. Ancak yayına ek aldığında “kitabım” örneğinde olduğu gibi “p”, “b”ye dönüşür. (süreksiz sert ünsüzlerin yumuşaması kuralı) Konuşma dilinde ise ulama bu kurala paralel olarak aynı kelimeyi bir sonraki kelime ile ilişkilendirir. Yazı dilinde sert olan harf ulama ile yumuşar.
Yazı Dilinde İfadesi: 
  • (Mahmud) Mah–mut ev–len–di.
  • (Mes’ud) Mes–ut ol–du.
  • (Kitab) Ki–tap al–dı.
Konuşma Dilinde İfadesi:
  • Mah-mu–dev–len–di.
  • Me–su-dol-du.
  • Ki–ta–bal–dı.
3. Türkçe’de kelime sonundaki “k” ünsüzünü, “h” ünsüzü ile başlayan bir kelimenin izlemesi durumunda “h” ünsüzü düşer. İki kelime birbirine bağlanır.
Yazı Dilinde:
  • Ye–mek ha–ne
  • E–rik ho–şa–fı
Konuşma dilinde:
  • Ye–me–ka–ne
  • E–ri–ko–şa–fı
4. Eğer kelimeler arasında durak olursa, kurala uygun olsa da ulama yapılmaz.
Yazı Dilinde:
  • İstiyorum, onu göreceğim.
  • Koşuştururken, okulu unuttu.
Konuşma dilinde:
  • İstiyorum, onu göreceğim.
  • Koşuştururken, okulu unuttu.
5. Bazı durumlarda İki ayrı kelimenin tek heceli olan ilkinde bir ünlü düşer ve iki kelime birleşir.
Yazı Dilinde:
  • Ni-çin
  • Na-sıl
  • Ne ol–du
Konuşma dilinde:
  • Ne i–çin
  • Ne a–sıl
  • Nol-du
Kaynak: https://www.turkedebiyati.org/konusmada-durak-ve-ulama/

Вот, всё же, я Аркасы от Миграций часто вспоминаю.
Казалось бы,- ну какая от них образовательная польза, если мы там ни одного слова не знали изначально, чтобы что-то вообще понять... А я-вот думаю, что... на меня произвело большое впечатление видеть, как кто-то с карандашом паузы расставляет в тексте. И как ошибается. И как переделывает. И сколько народу там помогают... Ну, то есть, если бы я просто по учебнику учила турецкий,- я бы в какой-то момент сдалась, наверное. Кажется глупостью, но эти зеленые аркасы меня морально поддерживали всю дорогу. Я вспоминала, что не я одна страдаю. Что в минуты отчаяния надо думать, что человек, у которого это тоже "вообще не профессия",- тоже мучился. И что он делал, когда сложно? Надевал очки, брал карандаш в руку, и ковырялся в тексте... И матерился))). Значит, пока я точно так же не сделаю, нельзя считать, что у меня закончились способы пытаться это понять/разобрать/повторить. И вообще, когда бы мне в голову вообще пришло, что где-то надо какие-то паузы (видите ли) расставлять, или что-то где-то надо более или менее внятно произносить, если бы мы в лоб не столкнулись с тем, что, пока он так всё правильно не сделал, мы ничего не поняли? Если бы не те аркасы,- ход истории изменился бы... А он ведь даже и не знал (и не знает), в чём ценность тех семи минут, что он случайно залил на интернет, с мыслью "раз всё равно тут валяются, пусть лучше в ютубе повисят". Да... Нам не дано предугадать, как слово наше отзовётся. Побочный эффект - всегда получается (почему-то) ценнее и полезнее прямого результата.
Вот вы блоги пишете, нет, как я вам велела? Описываете там ваши страдания и радости?... А вот ведь вы же не знаете,- в какой-то момент ваши слова или какая-нибудь дурацкая запись могут изменить жизнь какого-то человека. Или даже многих людей. Или даже ход всей истории Человеческой цивилизации... Никогда не думайте, что ценность чего-то - только в том, что очевидно лежит на поверхности. Отдавайте все свои мысли, в надежде, что ПОБОЧНЫЙ ЭФФЕКТ от того, что вы сказали/написали/подумали,- решит чью-то судьбу.... Или тысячи судеб. Это эффект взмаха крыла бабочки. Нам не дано предугадать...

Кому уже совсем скучно от моих философских размышлений,- оставлю вам тут аудио запись. Просто так. Это мы с детьми на кухне чай пьём вечером, а Настька как раз те полтора листа еще написать пытается. Всё на испанском и на английском,- мало ли, кто эти языки знает,- может заодно попрактиковать аудирование. Но расценивайте это просто как "подслушано у Оли на кухне, sıradan bir akşamüstü". Чисто чтобы дать вам виртуально посидеть рядом с нами, хоть вы ничего и не понимаете....